Haziran 2025 – Rekabet Kurulu (“Kurul”) Mayıs ayında da önceki aylarda olduğu gibi aktif tutumunu sürdürdü. Kurul, bankalar arasındaki kredi kartı iş birliği anlaşmalarının muafiyet değerlendirmelerinden çiğ süt piyasasına yönelik soruşturmalara kadar geniş bir yelpazede önemli kararlar aldı. KST Rekabet Gündemi’nin bu ayki sayısında, Kurul’un Mayıs ayına ait önemli kararlarını derledik.
Rekabet Kurumu 2024 Yılına İlişkin Faaliyet Raporunu Yayımladı
Faaliyet Raporuna göre Kurul, 2024 yılı boyunca 139 soruşturma dosyasını ele aldı. Bu dosyalara ilişkin kararlardan 20 tanesinde olağan soruşturma süreci sonucunda teşebbüslere idari para cezası uygulanırken 90 tanesinde soruşturma süreci uzlaşma ile, 23 tanesinde ise taahhütle sonuçlandı. Bu rakamlar, Kurul’un 2024 yılı boyunca uzlaşma ve taahhüt kurumlarının yoğun bir şekilde işletildiğini göstermektedir. Faaliyet raporunun öne çıkan noktalarını sizin için özetlediğimiz yazımıza buradan erişebilirsiniz.
Kurul Kararlarından Öne Çıkanlar
1. Kurul Uber’in TrendyolGO’yu Devralmasına İzin Verdi
Kurul, ABD merkezli ulaşım ve teslimat hizmetleri şirketi Uber’in; kuryeler, müşteriler, marketler ve restoranları buluşturan bir platform olan TrendyolGO’nun %85 oranındaki hissesini ve tek kontrolünü devralmasına izin verdi. İşlemin rekabet açısından herhangi bir endişe doğurmadığını belirten Kurul’un izin kararının üzerine Uber Eats’in Türkiye yemek sipariş platformu pazarına girmesi bekleniyor. Pazarda Yemeksepeti ve Getir Yemek gibi yerleşik oyuncular bulunuyor.[1]
2. Malatya ve Aydın Hazır Beton Üreticilerine Ceza
Kurul, daha önceki yıllarda da sıkça gündeminde yer alan hazır beton ve çimento sektörlerine yeniden odaklandı. Kurul, Malatya'da hazır beton, çimento ve agrega üretimi ve satışı pazarlarında faaliyet gösteren birçok şirket hakkında yürüttüğü soruşturmayı tamamladı.[2] Soruşturma sonucunda, bazı teşebbüslerin hem hazır beton hem de agrega pazarlarında fiyat tespiti ve müşteri paylaşımı gibi rekabeti bozucu anlaşmalar yaptıkları tespit edildi. Ayrıca Kurul iş gücü piyasasındaki rekabet ihlallerine yönelik incelemelerini sürdürerek, soruşturma taraflarının çalışan ücretlerini de sabitleyerek rekabet hukukunu ihlal ettiklerini belirledi.
Anılan ihlaller sonucunda Kurul, her bir ihlal için ayrı ayrı idari para cezaları uygulayarak toplamda yaklaşık 70,7 milyon TL tutarında para cezası verildi.
Benzer şekilde Kurul, Aydın ilinde faaliyet gösteren dört hazır beton üreticisine, fiyat tespiti ile müşteri ve bölge paylaşımı yaptığı iddiaları üzerine yaklaşık 76,5 milyon TL idari para cezası verdi. Soruşturma kapsamında daha önce Aydın’da faaliyet gösteren 11 hazır beton üreticisi ile uzlaşma sağlanmış, bu şirketlere toplamda yaklaşık 114 milyon TL tutarında ceza uygulanmıştı.[3]
3. World Kredi Kartı Anlaşmalarına Tadil Talimatı
Kurul, World Kredi Kartı Programı’na katılan bankalar arasında imzalanan iş birliği anlaşmalarına yönelik incelemesini tamamladı.[4] İncelemede, bankaların birbirlerinin üye iş yerlerine hizmet sunmalarını engelleyen hükümler, diğer ortak markalı kart programlarına katılım kısıtlamaları ile reklam, promosyon kampanyaları ve hizmet şartlarına yönelik sınırlamalar mercek altına alındı.
Yapılan değerlendirme sonucunda, World üyesi bankaların birbirlerinin üye işyerlerine hizmet vermesini, alternatif ortak markalı kart programlarına katılımı ve diğer üye bankaları hedef alan reklam faaliyetlerini yasaklayan hükümlerin bireysel muafiyetten yararlanabileceğine karar verildi. Ancak bazı hükümlerin rekabeti istenen faydaların elde edilmesi için gerekli olandan fazla sınırladığı ve bu nedenle revize edilmesi gerektiği tespit edildi. Revize edilmesi gereken hükümler şu şekilde sıralandı:
- Diğer World bankalarıyla hâlihazırda çalışan üye iş yerlerine hizmet sunma yasağının daraltılarak, hizmet sağlayıcısını değiştirmek isteyen iş yerlerine teklif sunulmasına imkân tanınması,
- Bir World bankası ile çalışmayı bırakan üye işyerlerine diğer bankaların hizmet sunabilmesi için öngörülen “bekleme süresi” uygulamasının kaldırılması,
- Üye bankaların kart ücretlerini, yıllık üyelik bedellerini ve azami sözleşme faiz oranlarını serbestçe belirleyebilmesinin sağlanması,
- Programdan çıkacak bankalar için kart geçiş sürecine dair asgari dokuz aylık bir geçiş süresi belirlenmesi.
4. Garanti Bonus Kart Programı Sözleşmelerine Koşullu Muafiyet
Kurul, Garanti BBVA ile Bonus programına katılan diğer bankalar arasında imzalanan Bonus Kredi Kartı Programı Paylaşım Sözleşmelerine bireysel muafiyet tanıdı.[5] Sözleşmeler genel olarak muafiyet için uygun bulunurken, rekabeti gereğinden fazla sınırlayıcı bazı sınırlamaların değiştirilmesi gerektiği belirtildi. Kurul, özellikle Bonus programından ayrılan üye iş yerlerine bir ay süreyle hizmet sunulmasını engelleyen hükmün rekabet üzerinde orantısız bir kısıtlama olduğunu ve bu haliyle muafiyetten yararlanamayacağını değerlendirdi. Bu hükmün, rekabet üzerindeki olumsuz etkileri azaltacak şekilde revize edilmesi gerektiğine karar verildi. Buna karşılık, anlaşma süresi boyunca Bonus programında yer alan üye iş yerlerine hizmet sunulmasını yasaklayan diğer sınırlamalar ise bireysel muafiyet kapsamında değerlendirildi.
Diğer yandan anlaşmaların muafiyetten yararlanabilmesi için şu hükümlerinin de metinlerden çıkarılması gerektiği vurgulandı:
- Ödeme hizmeti sağlayıcılarının, üye iş yerlerinin rakip kart ya da sadakat programlarından hizmet almasını engellemesini öngören hükümler;
- Bonus programının rakiplerinden daha az avantajlı veya daha pahalı olduğu izlenimini doğuracak uygulama ya da beyanlardan kaçınılmasını zorunlu kılan hükümler.
5. Doğa Koleji’nin İş Gücü Pazarı Uygulamalarına Ceza
Kocaeli’de faaliyet gösteren özel okulların okul ücretlerini birlikte belirledikleri, çalışan maaşlarını ortaklaşa kararlaştırdıkları ve birbirlerinin çalışanlarını işe almama yönünde anlaşmalar yaptıkları iddialarıyla yürütülen soruşturma uzlaşmayla sonuçlanmıştı. Soruşturma kapsamında 18 teşebbüs ile uzlaşma sağlanırken, uzlaşmaya gitmeyen tek teşebbüs olan Kocaeli Doğa Koleji hakkında rekabet hukukunu ihlal ettiği yönünde karar verildi.[6] Mayıs ayında yayımlanan gerekçeli kararda, Kurul, Kocaeli Doğa Koleji’nin çalışan ücretlerinin belirlenmesine katılması ve çalışan ayartmama niteliğindeki anlaşmalarda yer almasının ihlal niteliğinde olduğuna hükmetti.
6. Unmaş’a Yerinde İncelemenin Engellenmesi Cezası Verilmedi
Uno markasıyla tanınan unlu mamul üreticisi Unmaş’ta gerçekleştirilen yerinde inceleme sırasında üç e-postanın silinmiş olabileceğine dair şüpheler gündeme geldi. Ancak Kurul, yapılan teknik incelemeler sonucunda söz konusu e-postaların silinmediğini, sistem kayıtlarında silme işlemi gibi görünen eylemlerin aslında arşivleme ve geri çağırma işlemleri olduğunu tespit etti.[7]
Karar içinde yer alan karşı oy gerekçelerinde ise daha fazla sayıda e-posta ve WhatsApp mesajının silindiği iddialarına dikkat çekilerek idari para cezası uygulanması gerektiği ifade edildi. Buna rağmen Kurul, çoğunluk görüşü doğrultusunda yerinde incelemenin engellenmediği sonucuna vardı.
Soruşturma Duyuruları
- Kurul, Apple Soruşturmasını Geri Alım Pazarındaki Hassas Veri Paylaşımını Kapsayacak Şekilde Genişletti:[8] Bu yılın başlarında Kurul, Apple’ın kendi markalı ürünlerinde yeniden satış fiyatı tespiti yapmış olabileceği ve/veya ikinci el pazarında geri alım fiyatlarını koordine etmiş olabileceği iddialarını incelemek üzere bir soruşturma başlatmıştı. Mayıs ayında ise Kurul, bu soruşturmanın genişletildiğini duyurdu. Genişletilen kapsam, özellikle geri alım pazarında faaliyet gösteren şirketler ve Apple’ın yeniden satıcıları tarafından Fintegre sistemine sağlanan rekabete hassas verilerin, potansiyel olarak Apple’ın koordinasyonuyla rekabeti kısıtlamış olabileceği endişelerini içeriyor. Bu genişletilmiş inceleme, ilk soruşturmayla birlikte yürütülecek.
- Çiğ Süt Sektörü Mercek Altında:[9] Çiğ süt alımı, süt yemi satışı ile ambalajlı süt ve süt ürünlerinin üretim ve satışı alanlarında faaliyet gösteren teşebbüsler ile Ambalajlı Süt ve Süt Ürünleri Sanayicileri Derneği hakkında fiyat tespiti, pazar paylaşımı ve rekabete hassas bilgilerin değişimi yoluyla rekabetin ihlal edildiği iddiaları ile soruşturma başlatıldı.
- MDF ve Yonga Levha Sektörüne Alım Karteli Soruşturması: MDF ve yonga levha sektöründe faaliyet gösteren Çamsan, Kastamonu Entegre ve Kronospan hakkında ham madde tedarik süreçlerinde iş birliği yaparak rekabeti kısıtladıkları iddiasıyla soruşturma açıldı.
- Tohum Sektöründe Bilgi Değişimi Soruşturması:[10] Tarla bitkileri tohumları alanında faaliyet gösteren Corteva, KWS, Limagrain, May-Agro, Monsanto, Polen Tohumculuk ve Sygnenta hakkında rekabete hassas bilgi değişimi yoluyla rekabeti ihlal ettikleri iddiasıyla soruşturma açıldı.
Türkiye’deki rekabet hukuku gelişmelerini aktarmaya devam edeceğimiz bir sonraki KST Rekabet Gündemi sayımız için takipte kalın!
[1] Uber/TrendyolGO (15.05.2025, 25-19/451-213).
[2] Malatya Hazır Beton Sağlayıcıları (09.05.2025, 25-18/433-202)
[3] Aydın Hazır Beton Üreticileri (30.04.2025, 25-17/406-187).
[4] World Kredi Kartı İş Birliği (09.05.2025, 25-18/421-197).
[5] Garanti Bonus Programı (12.12.2024, 24-53/1172-505).
[6] Kocaeli Doğa College (03.10.2024, 24-40/948-407).
[7] Unmaş (09.01.2025, 25-01/11-8).
[8] Apple Geri Alım Pazarı (10.04.2025, 25-14/312-M).
[9] Çiğ Süt Sektörü (25-14/316-M(1)).
[10] Tohum Sektörü (22.05.2025, 25-20/478-M).