Mayıs 2025 – Nisan ayı, Rekabet Kurulu (“Kurul”) için yine hareketli geçti. Kurul, faaliyetlerini etkin bir şekilde sürdürme konusundaki kararlılığını ortaya koyan kararlara imza attı. Tofaş’ın Stellantis’i devralmasına ilişkin koşullu devralma izninden, çimento ve hazır beton gibi sektörlere incelemelere kadar Kurul’un gündemi oldukça yoğundu. KST Rekabet Gündemi’nin bu ayki sayısında, Kurul’un Nisan ayına ait önemli kararlarını derledik.
Kurul Kararlarından Öne Çıkanlar
1. Tofaş’ın Stellantis’i Devralması Tarihi Taahhütlerle Onaylandı
Kurul, Tofaş’ın Stellantis’i devralmasına yönelik başvuruya ilişkin uzun süredir beklenen izin kararını verdi. Karar neticesinde Peugeot, Opel, Citroën, Fiat, Jeep, Alfa Romeo, DS ve RAM markalarının Türkiye'deki tüm satış ve dağıtım hakları Tofaş'ın çatısı altında birleştirildi. Bağlayıcı bir yatırım taahhüdü karşılığında işleme izin veren Kurul, bu açıdan oldukça önemli bir karara imza attı. Kurul, bir birleşme devralma iznini ilk kez böyle bir şartla bağlayarak yatırım kararlarını da dikkate alan daha geniş bir tüketici refahı yorumuna doğru bir geçiş sinyali verdi.
Taahhüt, Tofaş’ın üretim ve ihracat kapasitesini artırmayı, yerel üretimi korumayı ve istihdamı artırmayı amaçlayan bir yatırım planını içeriyor. Tüketici tercihlerini sınırlandırma veya rakip markaları dezavantajlı konuma düşürme gibi rekabeti engelleyici etkilerin önlenmesi için dağıtım ve satış kanallarına ilişkin ek taahhütler de izin kararında önemli rol oynadı.
2. Sahibinden Veri Taşınabilirliğini Sağlayacak
Türkiye’nin önde gelen ve özellikle gayrimenkul ve araç alım satımına dönük çevrim içi ilan platformu Sahibinden’in, platformlarında veri taşınabilirliğini kısıtlayarak hâkim konumunu kötüye kullandığı iddiasına yönelik soruşturma sonucunda Kurul Sahibinden’e, kullanıcılarının verilerini rakip platformlara aktarabilmelerini ve güncel tutabilmelerini sağlayan bir altyapı kurma yükümlülüğü getirmişti. Sahibinden, bu yükümlülükler kapsamında, kullanıcıların verilerini diğer platformlara kolay ve verimli bir şekilde aktarabilmelerini sağlamak için tasarlanmış bir Uygulama Programlama Arayüzü (Application Programming Interface, API) sistemi uygulamayı kabul etti.[1]
3. Ambalajlı Su Üreticilerine İdari Para Cezası
Ambalajlı su sektöründe faaliyet gösteren Erikli Su ve Pınar Su hakkında rekabete duyarlı bilgi değişimi yoluyla rekabeti ihlal ettikleri gerekçesiyle yürütülen soruşturma sonucunda Erikli Su hakkında yaklaşık 21 milyon TL ve Pınar Su hakkında yaklaşık 4,9 milyon TL idari para cezası uygulandı. Pınar Su’ya uygulanan idari para cezasında, yeni Ceza Yönetmeliği kapsamındaki hafifletici unsurlardan para cezasının hesaplanmasında esas alınan ciroya yurt dışı satış gelirlerinin dahil edilmesi halinin uygulanması sonucu indirim uygulandığı dikkat çekti.[2]
4. Yerinde İncelemenin Engellenmesi: İki Yeni Gerekçeli Karar
Kurul Nisan ayında, uygulamadaki gündeminde sürekli yer alan bir konu olan yerinde incelemelerin engellenmesi ile ilgili iki gerekçeli karar yayımladı. İlk karar, yerinde incelemenin engellenmesine/zorlaştırılmasına yönelik en yaygın gerekçelerinden biri olan WhatsApp mesajlarının silinmesine ilişkindi.[3]
İkinci karar ise şirket çalışanlarının Rekabet Kurumu uzmanlarının inceleme yapmasına izin vermemesi üzerine uygulanan idari para cezasına ilişkindi.[4] Kararda yer alan karşı görüş yazısında, devam eden konkordato süreci ve bu süre zarfında zayıflayan işveren-işçi ilişkileri gerekçe gösterilerek, şirketin çalışanlarının eylemlerinden sorumlu tutulmaması gerektiği savunuldu.
5. Çimento ve Hazır Beton Sektörüne İdari Para Cezaları
Kurul, çimento ve hazır beton sektörlerine ilişkin iki soruşturmanın sonuçlandığını duyurdu ve aynı sektörle ilgili bir gerekçeli karar yayımladı. Anılan üç soruşturma sonucunda, toplam 12 teşebbüse idari para cezası uygulandı.
- Edirne Hazır Beton Üreticileri:[5] Edirne ilinde faaliyet gösteren hazır beton üreticileri hakkında fiyat tespiti, bölge/müşteri paylaşımı ve bilgi değişimi yoluyla rekabeti ihlal ettikleri gerekçesiyle yürütülen soruşturma sonucunda üç teşebbüse uzlaşma yolu ile toplamda yaklaşık 10,2 milyon TL idari para cezası uygulandı.
- Hatay Çimento ve Hazır Beton Üreticileri:[6] Hatay ilinde faaliyet gösteren çimento ve hazır beton üreticileri hakkında fiyat tespiti ve bölge/müşteri paylaşımı yoluyla rekabeti ihlal ettikleri gerekçesiyle yürütülen soruşturma sonucunda dördü uzlaşan altı teşebbüse toplamda yaklaşık 111 milyon TL idari para cezası uygulandı.
- Adana Hazır Beton Üreticileri:[7] Adana ilinde faaliyet gösteren hazır beton üreticileri hakkında fiyat tespiti ve bölge/müşteri paylaşımı yoluyla rekabeti ihlal ettikleri gerekçesiyle yürütülen soruşturma sonucunda ikisi uzlaşan üç teşebbüse idari para cezası uygulandı. Uzlaşan teşebbüslere uygulanan idari para ceza tutarları henüz yayımlanmamış olmakla birlikte uzlaşmayan teşebbüse yaklaşık 6,6 milyon TL idari para cezası uygulandı.
Soruşturma ve Sözlü Savunma Duyuruları
Soruşturmalar:
- Deniz Kılavuzluk ve Römorkörcülük Sektörü Mercek Altında:[8] Deniz kılavuzluğu ve römorkörcülük sektöründe faaliyet gösteren altı teşebbüs hakkında rakipler arasında rekabeti kısıtlayıcı anlaşma yapmak suretiyle diğer rakip firmaların faaliyetlerinin zorlaştırılması ve pazarın rakip teşebbüslere kapatılması iddiasıyla soruşturma açıldı.
- Pil Üreticisi Varta Hakkında YSFT Soruşturması:[9] Alman pil üreticisi Varta hakkında yeniden satıcılarının yeniden satış fiyatının tespit ettiği, müşteri ve bölge sınırlaması uyguladığı ve yeniden satıcılarının internet satışlarına müdahale ettiği iddialarıyla soruşturma açıldı.
[1] Sahibinden Veri Taşınabilirliği (20.12.2024, 24-54/1224-522).
[2] Ambalajlı Su Üreticileri (24.04.2025, 25-16/377-175).
[3] Koruma Klor (12.06.2024, 24-26/627-261).
[4] Vindex (28.11.2024, 24-50/1125-483).
[5] Edirne Hazır Beton Üreticileri (20.03.2025, 25-11/252-131).
[6] Hatay Çimento ve Hazır Beton Üreticileri (13.03.2025, 25-10/231-116).
[7] Adana Hazır Beton Üreticileri (25.07.2024, 24-31/727-309).
[8] Deniz Kılavuzluk ve Römorkörcülük Sektörü (13.03.2025, 25-10/224-M(1)).
[9] Varta (13.03.2025, 25-10/226-M).