Nisan 2025 – Rekabet Kurulu (“Kurul”) Mart ayında gıda, teknoloji ve dijital içerik platformları da dahil olmak üzere çeşitli sektörlerde yeni soruşturmalar başlattığını duyurdu. Etkin rekabetin korunması konusundaki kararlılığını koruyan Kurul, hâkim durumun kötüye kullanılması, karteller ve dikey ihlaller için idari para cezaları uygulamaya devam etti. KST Rekabet Gündemi’nin bu ayki sayısında, Kurul’un Mart ayında yayımladığı önemli kararları derledik.
Kurul Kararlarından Öne Çıkanlar
1. Maçkolik’e Yaptırım: Para cezası ve yeni oyun kuralları
Popüler çevrim içi spor içerikleri platformu Maçkolik, reklam satış ve pazarlama sözleşmelerinde reklam ajanslarına müşteri kısıtlaması uyguladığı ve Maçkolik’in mobil uygulamaları ve internet sitelerindeki reklam alanlarına erişimlerini kısıtladığı gerekçesiyle 7,4 milyon TL para cezasına çarptırıldı. Ayrıca Maçkolik’e, çevrim içi görüntülü reklamcılık ve yönlendirme hizmetleri pazarında, çevrim içi sabit ihtimalli bahis oyunları sektöründeki teşebbüslere karşı ayrımcılık yaparak hâkim durumunu kötüye kullandığı gerekçesiyle 5,5 milyon TL tutarında ayrı bir para cezası daha uygulandı. Para cezasının yanında Maçkolik’in, rekabet ortamını sağlamak için şeffaf reklam politikaları benimsemesi ve bahis oranlarına ilişkin yönlendirmelerde teşebbüsleri rotasyonlu olarak göstermesi yükümlülüğü getirildi.
2. Kurul’un Alışılmadık Yerinde İnceleme Kararı
Kurul yerleşik uygulamasından farklı olarak, yerinde inceleme sırasında silinen WhatsApp mesajları nedeniyle Biofarma’ya ceza vermedi. Kararına gerekçe olarak silme işleminin incelemenin başlamasından sonra gerçekleşip gerçekleşmediği konusundaki belirsizliğe dikkat çekti. Bununla birlikte silme işleminin incelemenin başlamasından sonra gerçekleştiğini gösteren log kayıtlarına dayanarak ceza verilmesi gerektiğini savunan karşı görüş yazısı da bulunuyor.
3. İntema’dan Fiyat Tespiti İddialarına İlişkin Uzlaşı ve Bayi Anlaşmalarının Yenilenmesi Taahhüdü
Seramik ürünleri üreticisi İntema, yeniden satış fiyatının tespiti ve bayilerine getirdiği kısıtlamalar dolayısıyla yürütülen soruşturmada Kurul ile uzlaştı.[1] Soruşturma sonucunda uzlaşma indirimi ile birlikte 64,8 milyon TL tutarında idari para cezası uygulanan İntema, aynı zamanda bayi sözleşmelerini de yenilemeyi taahhüt etti. Sözleşmelerde yapılacak değişiklikler arasında bayiler üzerindeki bölge ve müşteri kısıtlamalarının kaldırılması, prim sisteminin netleştirilmesi, bayilere rekabet hukuku eğitimi ve kılavuzlar sağlanmasının yanı sıra rekabet etmeme yükümlülüklerinin yeniden düzenlenmesi yer alıyor.
4. Curium’un Eczacıbaşı Monrol’ü Devralmasına Koşullu İzin
Kurul, Fransız radyoaktif ilaç şirketi Curium’un nükleer tıp şirketi Eczacıbaşı Monrol’ü devralması işlemine yürütülen nihai inceleme sonucunda koşullu izin verdi. İşlem kapsamında sunulan taahhütler arasında fiyat düzenlemeleri, bilgi değişimini önlemek için bağımsız dağıtım sistemleri, Türkiye’nin nükleer ilaç pazarının rekabetçi yapısının korunması ve tedarik ihtiyaçlarının sağlanmasını temin etmek için tedarik garantisi sağlanması bulunuyor.
5. Güç Transformatörleri Sağlayıcılarına Birlikte Fiyat Tespiti Nedeniyle Ceza
Kurul, üretilen elektriğin geriliminin dönüştürülmesinde kullanılan güç ve dağıtım transformatörleri ile enerjinin dağıtımı sırasında güvenliğin sağlanması amacıyla kullanılan hücre ve beton köşk sektöründe faaliyet gösteren 18 teşebbüs hakkında yürüttüğü soruşturma sonucunda 10 teşebbüse toplam 537 milyon TL’nin üzerinde idari para cezası uyguladı.[2]
6. Epson Müşteri ve Bölge Kısıtlamalarına Son Veriyor
Kurul, İtalyan yazıcı ve baskı makineleri üreticisi Epson’un müşteri ve bölge kısıtlamaları iddialarına ilişkin endişeleri ortadan kaldırmak amacıyla sunduğu taahhütleri kabul ederek soruşturmanın sonlandırılmasına karar verdi. Epson hakkında yürütülen soruşturma, Epson’un Türkiye’deki bayilerinin fiyatlandırma özgürlüğünü kısıtladığı ve distribütörlerine müşteri ve bölge kısıtlamaları uyguladığı iddialarına odaklanıyordu.[3]
Soruşturma ve Sözlü Savunma Duyuruları
Soruşturmalar:
- Apple’ın geri alım piyasası uygulamaları mercek altında:[4] Apple hakkında yeniden satış fiyatını tespit ettiği ve Destek Bilişim, Easycep, Getmobil ve HB Bilişim ile birlikte geri alım fiyatlarını koordine ettiği iddiasıyla soruşturma başlatıldı.
- Dijital içerik platformları münhasırlık anlaşmaları nedeniyle rekabet soruşturmasıyla karşı karşıya:[5] Netflix, Disney+, Exxen, Gain, Amazon ve BluTV’nin içerik sağlayıcılar ve yetenek kadrosuyla münhasırlık anlaşması yaptıkları gerekçesiyle; Netflix’in ise ayrıca yetenek kadrosuna dahil kişiler arasında ayrımcılık yapmak ve platformdaki bağımsız yapımcılar yerine kendi orijinal yapımlarını kayırmak gibi davranışlarla hâkim durumunu kötüye kullandığı iddiasıyla soruşturma açıldı.
- Teknoloji perakendecilerine topla-dağıt karteli soruşturması:[6] Önde gelen teknoloji perakendecileri Teknosa, Vatan ve Mediamarkt hakkında, küçük ev aletleri perakendecisi Fakir ile birlikte Fakir üzerinden rekabete duyarlı bilgi değişiminde bulundukları iddiasıyla soruşturma başlatıldı. Fakir aynı zamanda yeniden satış fiyatının tespiti ve internet satışlarının kısıtlanması iddiaları bakımından da soruşturuluyor.
- Küçük ev aletleri perakendecisi Arzum soruşturma ile karşı karşıya:[7] Arzum hakkında bayi fiyatlarına müdahale ettiği ve distribütörlerin Arzum’un doğrudan müşterilerine yaptığı satışları kısıtladığı iddiasıyla soruşturma açıldı.
- Opet’in rekabet etmeme yükümlülükleri mercek altında:[8] Kurul, akaryakıt şirketi Opet hakkında bayilik sözleşmelerindeki rekabet etmeme yükümlülüklerinin beş yılı aştığı ve etkin rekabeti sınırladığı iddiasıyla soruşturma başlattı.
- Süpermarketler ve süt tedarikçileri mercek altında: Süt piyasasına ilişkin yürütülen iki ön araştırmanın ardından Kurul, soruşturma açılmasına karar verdi. İlk soruşturma kapsamında beş süpermarket zinciri A101, BİM, CarrefourSA, Migros ve Şok ile bitkisel süt üreticisi Nilky’nin karşı rekabete aykırı anlaşmalar yaptıkları iddiası inceleniyor. İkinci soruşturma ise süt tedarikçileri Güney Süt ve Ak Gıda ile BİM ve Şok’a karşı süt ve süt ürünleri fiyatlarını koordine ettikleri ve rekabete duyarlı bilgi değişiminde bulundukları iddiasına odaklanıyor.
Sözlü Savunma Toplantıları
- Erikli Su - Pınar Su (8 Nisan 2025): Ambalajlı su üreticileri Erikli Su ve Pınar Su arasındaki ortak fiyat tespiti anlaşması iddiaları ele alındı.
- Özel Gıda Kontrol Laboratuvarları (27 Mayıs 2025): Gıda analiz ücretlerinde fiyat belirleme iddiaları ile rekabete duyarlı bilgi değişimi iddiaları değerlendirilecek.
- Aydın Hazır Beton Üreticileri (22 Nisan 2025): Aydın’daki hazır beton üreticilerinin birlikte fiyat belirleme, bölge/müşteri paylaşımı ve yeniden satış fiyatının tespiti iddiaları ele alınacak.
____________________________________________
[1] İntema (13.02.2025, 25-06/151-77).
[2] Güç Transformatörleri (13.0.2025, 25-10/246-126).
[3] Epson (04.06.2024, 24-24/572-241).
[4] Apple (27.02.2025, 25-08/184-M(1)).
[5] Dijital İçerik Platformları (27.02.2025, 25-08/185-M).
[6] Teknoloji Perakendecileri (20.02.2025, 25-07/177-M(2)).
[7] Arzum (20.02.2025, 25-07/177-M(2))
[8] Opet (20.02.2025, 25-07/158-M).